RAPORT

Przedmiot ewaluacji: Prawa i obowiązki ucznia

Cel ewaluacji: Badanie przestrzegania praw i obowiązków uczniów Szkoły Podstawowej w Zalesiu i wprowadzanie na tej podstawie zmian

Sporządzono na potrzeby Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Zalesiu

Opracowały: mgr Ewa Fil, mgr Anna Gryniewicz

Przedmiotem podjętej ewaluacji były prawa i obowiązki ucznia w Szkole Podstawowej w Zalesiu , a jej celem było badanie przestrzegania praw i obowiązków uczniów a następnie wprowadzanie na tej podstawie zmian. Ewaluacja została przeprowadzona aby poznać i zweryfikować następujące aspekty dotyczące praw i obowiązków ucznia w Szkole Podstawowej w Zalesiu:

• znajomość praw i obowiązków przez uczniów
• przestrzeganie praw ucznia w szkole
• wypełnianie obowiązków szkolnych przez uczniów
• występowanie sytuacji, w których łamane są prawa ucznia
• opracowanie wniosków do realizacji na przyszłość

                W ramach ewaluacji podjęte zostały następujące działania:

• analiza dokumentacji szkolnej w celu poznania sposobów w jakich nauczyciele zaznajamiają uczniów z ich prawami i obowiązkami
• przeprowadzenie i przeanalizowanie ankiety dotyczącej realizacji praw i obowiązków ucznia wypełnianej przez uczniów
• zorganizowanie konkursu wiedzy z zakresu znajomości praw i obowiązków dla uczniów klas III-VI.

Po przeprowadzeniu  analizy zapisów w dziennikach szkolnych, można stwierdzić, że w każdym etapie nauczania, zostały przeprowadzone zajęcia edukujące uczniów na temat ich praw oraz  obowiązków. Poszczególne zrealizowane treści zostały przedstawione w tabeli:

 

Z powyższego zapisu wynika, że uczniowie są systematycznie informowani o swoich prawach i obowiązkach począwszy od pierwszego etapu kształcenia jakim jest wychowanie przedszkolne. Treści przedstawiane w ramach zajęć są dostosowane do wieku uczniów.

W ramach ewaluacji przestrzegania praw i obowiązków ucznia w Szkole Podstawowej w Zalesiu została przeprowadzona ankieta, która objęła 16 uczniów z klas IV-VI. Odpowiedzieli oni na dziewiętnaście pytań poprzez wybór konkretnej odpowiedzi, która w największym stopniu odzwierciedlała ich zdanie w danej kwestii. Celem ankiety było sprawdzenie:

• czy uczniowie są świadomi swoich praw oraz obowiązków
• czy prawa ucznia są przestrzegane w szkole
• czy wystąpiły jakieś naruszenia praw ucznia
• czy uczniowie właściwie wypełniają swoje obowiązki

Uczniowie chętnie uczestniczyli w ankiecie, ich odpowiedzi przedstawiają się następująco:

I pytanie: czy lubisz swoją szkołę? 75% uczniów (czyli 12 osób) wybrało odpowiedź „raczej tak”, 19% (3 osoby) zaznaczyło wariant „zdecydowanie tak”, 1 osoba, która odpowiada 6% orzekła że „raczej nie” lubi szkoły. Na podstawie tych wartości można stwierdzić, że zdecydowana większość uczniów lubi swoją szkołę i tylko jedna osoba z całą pewnością nie przepada za swoim miejscem nauki.

II pytanie: Jak sądzisz, co znasz lepiej- swoje prawa czy obowiązki? Niewiele więcej niż połowa osób dokładnie 56% stwierdziło, że lepiej jest zaznajomiona z prawami ucznia,

6 uczniów czyli 37% stwierdziło, że lepiej zna obowiązki, 1 osoba czyli 6% nie udzieliła żadnej odpowiedzi.

III pytanie: Czy wypełniasz uczniowskie obowiązki? Na to pytanie żadne uczeń nie odpowiedział przecząco, 81% (13 osób) zaznaczyło opcje „ raczej tak”, 19% wybrało odpowiedź „zdecydowanie tak”. Interpretując powyższe dane można powiedzieć, że uczniowie Szkoły Podstawowej w Zalesiu wypełniają swoje obowiązki- przynajmniej według swojej własnej opinii.

IV pytanie: Czy w szkole można odwołać się od ustalonej przez nauczyciela oceny?

56%(9 osób)jest zdania, że można to zrobić, 31% (5 osób) uważa, że nie można się odwołać, dwie osoby- 12 % nie wie czy można to zrobić. Z większości odpowiedzi wynika, że w szkole uczniowie mogą odwołać się od oceny wystawionej przez nauczyciela.

V pytanie: Czy wiesz kto zasiada we władzach samorządu uczniowskiego?

Wszyscy uczniowie (100%) zaznaczyli odpowiedź twierdzącą. W szkole każdy uczeń wie jakie osoby należą do Samorządu Uczniowskiego.

VI pytanie: Czy w Twojej szkole działa rzecznik praw ucznia?

Podobnie jak we wcześniejszym pytaniu wszyscy (100%) odpowiedzieli, że tak działa taka osoba. Wszyscy uczniowie zdają sobie sprawę że w szkole pełniona jest taka funkcja.

VII pytanie: Czy na wybór rzecznika mieli wpływ uczniowie?

Wszyscy oprócz jednej osoby czyli 94% stwierdzili, że tak uczniowie mieli wpływ na wybór rzecznika, 1 osoba czyli 6% ankietowanych zaznaczyła odpowiedź nie wiem, z czego można wnioskować że prawdopodobnie nie zna zasad wyboru Rzecznika Praw Ucznia, przy czym pozostałe osoby wiedzą że to uczniowie wybierają osobę sprawującą tą funkcję.

VIII pytanie: Czy Twoim zdaniem Rzecznik Praw Ucznia może w czymś pomóc?

Zdecydowana większość bo 14 osób czyli 88% zaznaczyło odpowiedź, że tak Rzecznik Praw Ucznia może pomóc, 2 osoby-12% wybrało opcję, że czasem może pomóc. Odpowiedzi te świadczą, że uczniowie pozytywne postrzegają działalność Rzecznika Praw Ucznia, można dodać, że żadna osoba nie zaznaczyła odpowiedzi negatywnej.

IX pytanie: Do kogo zwracasz się w razie problemów osobistych?

Połowa ankietowanych 8 osób (50%) odpowiedziało, że w razie problemów osobistych zwraca się do wychowawcy, 6 osób czyli 37% do rodziców, 5 osób czyli 31% do koleżanki, 5 osób czyli 31% do nauczycieli, 2 osoby czyli 12% zwraca się do innych osób, 1 osoba czyli 6% zwraca się do Dyrektora Szkoły,  1 osoba czyli 6% odpowiedziała, że do nikogo. Interpretując powyższe wyniki można stwierdzić że uczniowie w szkole odnajdują osoby godne zaufania, do których zwracają się w przypadku problemów osobistych. Najczęściej są to wychowawcy, inni nauczyciele i koleżanki/koledzy.

X pytanie: Do kogo zwracasz się gdy masz trudności w nauce?

Ponad połowa osób (9 osób) bo 56% odpowiedziała, że do koleżanki, 5 osób czyli 31% zwraca się do nauczycieli, a 2 osoby czyli 12% radzi sobie sama. Widoczna jest tendencja, że uczniowie w pierwszej kolejności z trudnościami w nauce zwracają się do kolegi/ koleżanki, duża część osób zwraca się do nauczyciela informując o trudnościach w nauce.

XI pytanie: Czy dochodziłeś w szkole swoich praw w przypadku ich naruszenia?

Zdecydowana większość uczniów ponieważ 12 osób co stanowi 75% ogółu ankietowanych zaznaczyło odpowiedź że nie było takiej potrzeby, 3 osoby czyli 19% oświadczyły, że tak dochodziły swoich praw w przypadku ich naruszenia i miało to skutek pozytywny, 1 osoba czyli 6% wstrzymała się od udzielenia odpowiedzi. Odpowiedzi te świadczą o tym, że w szkole raczej nie dochodzi do naruszania praw uczniów, a jeżeli tak się dzieje uczniowie potrafią dochodzić swoich praw i kończy się to dla nich pozytywnie.

XII pytanie: Czy w Twojej szkole uczniowie są informowani o grożących ocenach niedostatecznych na miesiąc przed końcem semestru?

Wszyscy uczniowie (100%) zgodnie odpowiedzieli, że tak są informowani w takich przypadkach odpowiednio wcześniej. Wynika z tego, że wszyscy nauczyciele przestrzegają tego terminu wcześniejszego powiadomienia o grożących ocenach niedostatecznych.

XIII pytanie: Dotyczyło sytuacji, które wydarzyły się w szkole, głównie postępowania nauczycieli i zachowania wobec uczniów. Uczniowie zaznaczali czy taka sytuacja miała miejsce, jedna osoba mogła zaznaczyć kilka opcji. Wyniki przedstawiają się następująco:

- nauczyciel nie chce powiedzieć jaką wystawił ocenę- 3 osoby czyli 19%

- nauczyciel nie chce uzasadnić wystawionej oceny- 6 osób czyli 36%

- uczeń nie może obejrzeć sprawdzonej i ocenionej pracy pisemnej- brak takiej odpowiedzi

- nauczyciel wystawioną ocenę uzależnia od czynników nie związanych z Twoją wiedzą-

7osób czyli 44%

- nauczyciel uderzył ucznia- brak takiej odpowiedzi

- nauczyciel przezwał ucznia- 2 osoby czyli 12%

- uczeń nie zaznaczył żadnej odpowiedzi- 5 osób czyli 31%

Na podstawie powyższych odpowiedzi można stwierdzić, że w szkole wystąpiły następujące naruszenia praw ucznia ze strony nauczyciela uszeregowane od najrzadziej zaznaczanych do najczęściej wybieranych opcji:

• przezwanie ucznia ( która jest najbardziej subiektywną odpowiedzią bo najbardziej zależy od indywidualnej oceny wypowiadanych słów)
• brak informacji jaka ocena została wystawiona
• brak uzasadnienia wystawionej oceny
• uzależnianie wystawianej oceny od innych czynników nie związanych z wiedzą ucznia

Prawie jedna trzecia ankietowanych (31%) nie zaznaczyła żadnej odpowiedzi, co oznacza że nie spotkali się z żadną sytuacją w której naruszane byłyby prawa ucznia. Ponadto nigdy nie wystąpiła sytuacja gdy uczeń nie mógłby obejrzeć swojej sprawdzonej i ocenionej pracy pisemnej.

XIV pytanie: Czy nauczyciele wcześniej zapowiadają sprawdziany i prace klasowe?

Uczniowie w znakomitej większości udzielili odpowiedzi twierdzącej co przedstawia się następująco: 7 osób stwierdziło, że tak co stanowi 44% ogółu, połowa ankietowanych wybrała opcję- raczej tak (50%), tylko jedna osoba (6%) udzieliła odpowiedzi negatywnej czyli, że sprawdziany i prace klasowe nie są zapowiadane wcześniej.

XV pytanie: Czy nauczyciele oddają sprawdziany w ciągu dwóch tygodni?

Uczniowie w zdecydowanej większości odpowiedzieli twierdząco co przedstawia się następująco: 7 osób uważa, że tak co stanowi 44% ogółu, połowa ankietowanych jest zdania, że- raczej tak (50%), tylko jedna osoba (6%) udzieliła odpowiedzi negatywnej. Świadczy to o tym ,że nauczyciele oddają sprawdziany przed upływem dwóch tygodni.

XVI pytanie: W jaki sposób zostałeś zapoznany z prawami i obowiązkami ucznia?

Większość osób odpowiedziała, że została zapoznana z prawami i obowiązkami przez wychowawcę 60%, 34% dowiedziało się z gazetki szkolnej, a 6% ze strony internetowej.

Z powyższych odpowiedzi, wynika, że to wychowawcy w głównej mierze informują uczniów o ich prawach i obowiązkach. Gazetka szkolna jest również źródłem informacji na ten temat.

XVII pytanie:  Wymień przynajmniej 3 obowiązki ucznia:

Najczęściej udzielanymi odpowiedziami były tutaj:

• Odrabianie zadań
• Przygotowanie do odpowiedzi
• Punktualność
• 2 osoby nie udzieliło odpowiedzi

Można zauważyć, że uczniowie wiążą swoje obowiązki głównie z nauką pomijając inne obowiązki takie jak właściwe zachowanie oraz godne reprezentowanie szkoły.

XVIII pytanie: Jak często zdarzało Ci się nie przestrzegać obowiązków ucznia?

Połowa osób (50%) jest zdania, że rzadko zdarzyło jej się nie wypełniać swoich obowiązków jako ucznia. Odpowiedź czasami została wybrana przez 38%, 2 osoby czyli 12% stwierdziło, że często nie przestrzega obowiązków ucznia. Wynika z tego, że uczniowie w większości przypadków wypełniają swoje obowiązki.

XIX pytanie:Jakie obowiązki najczęściej zaniedbywałeś:

Odrabianie lekcje było najczęściej wymieniane jako zaniedbywany obowiązek, wybrany w ankiecie przez 50%. Przygotowanie do lekcji zostało wybrane przez 44%, jedna osoba nie udzieliła odpowiedzi, co odpowiada 6%. Z tych odpowiedzi, wynika, że uczniowie najczęściej zaniedbują obowiązki związane z przygotowaniem do zajęć: odrabianiem zadań i przygotowaniem do odpowiedzi.

Wnioski końcowe z przeprowadzonej ewaluacji:

1. Uczniowie są bardziej świadomi swoich praw niż obowiązków w związku z czym należy podjąć działania, które miałyby na celu zwiększenie wiedzy w tym zakresie. Proponowane jest umieszczenie na tablicy ogłoszeń SU notatki informacyjnej wyszczególniającej obowiązki i prawa ucznia w Szkole Podstawowej w Zalesiu.

2. W dalszym ciągu należy kontynuować systematyczne informowanie i przypominanie praw i obowiązków ucznia na lekcjach godziny wychowawczej oraz innych przedmiotach w zależności od potrzeb i sytuacji.

3. W zdecydowanej większości prawa ucznia są przestrzegane, a jeśli nawet ma miejsce naruszenia jakiegoś prawa jest to sytuacja sporadyczna, która zazwyczaj jest rozwiązywana przez samego ucznia, lub z pomocą wychowawcy albo Rzecznika Praw Ucznia. Należy podjąć wszelkie starania aby sytuacja się nie pogorszyła.

4. W celu uniknięcia sytuacji gdzie prawa ucznia mogą być naruszone lub przynajmniej, może to być tak zinterpretowane przez ucznia, nauczyciele powinni zawsze jasno formułować komunikaty co do wystawianych ocen razem z krótkim i klarownym uzasadnieniem zrozumiałym dla ucznia.

5. Analizując znajomość obowiązków ucznia, można stwierdzić, że wiedza uczniów w większości ogranicza się do trzech aspektów:

   1. obecność w szkole

   2. przygotowanie do zajęć

   3. odrabianie prac domowych

6. Natomiast pozostałe obowiązki nie zostały wymienione w ankiecie co może sugerować w niektórych przypadkach brak lub niewystarczającą znajomość obowiązków ucznia. Z tego powodu należy kłaść szczególny nacisk na przedstawianie oraz przypominanie uczniom wszystkich ich obowiązków, nie tylko związanych z nauką, ale także z zachowaniem i godnym reprezentowaniem szkoły.

7. Konsekwentne zapoznawanie rodziców z prawami i obowiązkami ucznia, a także następstwami ich nie przestrzegania zwiększy wiedzę w tym zakresie i spowoduje aktywne włączenie rodziców w realizację praw a w szczególności obowiązków uczniów w Szkole Podstawowej w Zalesiu.